ECU یا همان کامپیوتر خودرو که وظیفه دارد قطعات و سیستم برق خودرو را کنترل کند. در ادامه به شرح کامل این قطعه الکترونیکی و نحوه عملکرد کامپیوتر خودرو که با نام واحد کنترل الکترونیک نیز شناخته می شود، می پردازیم…
شرح ECU و عملکرد آن در خودرو
در خودروها قطعه الکترونیکی وجود دارد که با نام (Electronic Control – Engine Control Unit) شناخته شده است و البته بسیاری از افراد آن را با عبارت کوتاه شده ECU نام می برند. این قطعه مانند هر قطعه کامپیوتری دیگر دارای سی پی یو و حافظه است که به صورت دائم و موقت برنامه ریزی شده است.
انواع سنسورهای موجود در ECU کامپیوتر خودرو
محل قرار گیری این قطعه در درون اتاقک موتور می باشد و به اصطلاح آن را مغز خودرو می نامند. که وظیفه ارسال و دریافت اطلاعات از سنسورهای متفاوت مانند:
- سنسورهای دور RPM
- سنسورفشارداخل مانیفولد یا MAP
- سنسور دریچه گازیاTPS
- سنسوردمای آب یاCTS
- سنسور دمای هوا ATS
- سنسور اکسیژن یا لامبدا
- سنسور ضربه
را بر عهده دارد، نوع ECU ایی که درون خودرو به کار میرود کاملا گویای کیفیت موتور نیز می باشد چون به طبع آن سنسورهای بیشتری نیز در آن به کار رفته است و این خود ایمنی و کیفیت خودرو را نشان می دهد.
همانطور که گفته شد واحد کنترل الکترونیک در خودرو با کمک سنسورهایی که درون آن به کار رتفه است وظیفه دارد تا در هر لحظه شرایط موتور را بررسی کند و فرمان های لازم را به سمت انژکتور و شمع ها ارسال کند.
به دلیل اینکه دینامیک خودرو بسیار پیچیده و غیرخطی می باشد، طراحان ECU یک جدول نقش بندی شده را در داحل حافظه ECU می ریزند که در آن میزان مصرف سوخت و زاویه آوانس در هر دور در دقیقه موتور مشخص می شود. عملکرد بالای ECU کاملا وابسته به این است که این جدول به درستی پایه ریزی شده باشد. البته لازم به ذکر است که مقادیری که در این جدول تعریف می شود نیاز به پارامترهای جغرافیایی موتور مانند دمای هوا و فشار دارد.
حتما بخوانید: سیستم پارک خودکار یا اتوپارک چیست؟ نحوه عملکرد آن
طبیعتا هر قطعه الکترونیک علاوه بر ورودی هایی که دریافت می کند خروجی هایی نیز برای ارسال خطا و یا عیب های احتمالی نیز دارد، کامپیوتر خودرو نیز بر همین اساس عمل میکند و زمانی که قطعه ایی در خودرو دچار عیب می شود ویا سنسورها نمی توانند عملیات خود را به درستی انجام دهند، خطاهای رخ داده را مانند یک کد DTS به دستگاه عیب یاب گزارش می دهد که همزمان با آن نیز چراغ عیب یاب روشن شده و به راننده اطلاع می دهد.
به همین ترتیب با کمک این واحد کنترل الکترونیک عیب یابی خودرو به راحتی انجام می شود و فردی که در قالب یک متخصص و تعمیرکار است با کمی جست و جو می تواند متوجه شود که کدام قطعه یا کدام سنسور دچار عیب و ایراد شده است.
کمی قبل در مورد برخی سنسورها توضیح داده شد، اما باید توجه شود که در هر مدل خودرو ممکن است سنسورهای متفاوتی قرار بگیرید و بسته به نوع معمولی یا لوکس بودن خودرو این سنسورها قرار میگیرند. اما در ادامه به ذکر رایج ترین سنسورهایی که در خودروهای معمول به کار گرفته می شود، می پردازیم که جزء سنسورهای اصلی می باشند و عبارتند از:
عملیات مختلفی که ECU کامپیوتر خودرو می تواند انجام دهد…
- نظارت بر میزان کارکردهای خودرو و نمایش آن برای راننده مثل: مقدار مصرف سوخت، میزان باد لاستیک، باز یا بسته بودن درب ها و همه هشدارهایی که لازم است راننده مطلع شود.
- تنظیم کردن برخی عملیات ها برای بهره وری بهتر خودرو مانند تنظیم کردن مصرف بهینه سوخت خودرو
- کنترل کردن محاسبات خودرو بر اساس داده های دریافتی و ارسال خروجی مناسب، مانند: کنترل ترمز به وسیله ترمزهای هوشمند
انواع حافظه های به کار رفته در ECU
در ابتدای متن ذکر شد که کامپیوتر خودرو دارای دو نوع حافظه می باشد: حافظه موقت و حافظه دائمی
۱) حافظه موقت در ECU
این حافظه با پیروی از نام خود به صورت موقت عمل می کند و بعد از قطع شدن جریان الکتریکی توسط قطعی سرباطری و یا جدا کردن ECU از خودرو اتفاق می افتد که اطلاعات موجود در آن موقتا پاک می شود ولی بعد از اینکه جریان برق خودرو وصل شده این حافظه بازگردانی می شود.
این حافظه وظیفه دارد که استپر موتور، محاسبات لحظه ای، دنده ها و عملکرد موتور را در خود نگه دارد و فضایی برای نگهداری عیوب موقت و دائم انژکتور می باشد.
عواملی در خودرو باعث می شود که حافظه موقت کامپیوتر خودرو به علت از دست دادن برخی از پارامترها به درستی کار نکند و خودش را در قالب خرابی لحظه ای موتور نشان دهد:
- جدا شدن باطری بیشتر از ۱۵ دقیقه
- جدا کردن اتصالات ECU برای زمانی بالاتر از ۱۵ دقیقه
- جدا شدن سوکت رله دوبل در خودروهای غیرمالتی پلکس و سوکت های BSM در خودروهای مالتی پلکس برای زمانی بیشتر از ۱۵ دقیقه
اگر هریک از موارد بالا اتفاق بیفتد خودرو به اصطلاح ریپ می زند و در زمان تعویض کردن دنده به ویژه دنده معکوس، راننده متوجه می شود که عملکرد خودرو پایین آمده است و خودرو به صورت لحظه ای مکث می کند. برای رفع این ایراد ابتدا باید حافظه موقت بازیابی شود که اگر مدل خودروی شما از دسته خودروهای جدید می باشد این ایرادات به طور واضح احساس نخواهد شد اما در مدل های قدیمی تر برای بازگرداندن اطلاعات حافظه باید به میکانیک و یک تعمیرکار متخصص مراجعه شود. چرا که هر خودرو بسته به روند تولید شده و کمپانی سازنده اش ممکن است کامپیوتر خودروی متفاوتی را داشته باشد.
۲) حافظه دائم در ECU خودرو
حافظه دائمی واحد کنترل الکترونیک خودرو را می توان مانند یک کامپیوتر خانگی دانست که با قطع برق به راحتی اطلاعات آن از بین نمی رود ولی چنانچه به هر دلیلی اطلاعات این خودرو از بین برود و یا کامپیوتر خودرو خراب شود دیگر قابل بازگشت نیست که در این زمان به اصطلاح می گویند ECU سوخته است. این حافظه مانند یک جدول جستجو طراحی شده است که دارای ردیف و ستون هایی می باشد که هر ستون و ردیف برابر با سنسورهای به کار رفته در خودرو است.
