یکی از قطعات مهم در خودروهای جدید مبدل کاتالیستی است. این قطعه ضمن بهینه‌سازی عملکرد موتور خودرو، در کاهش آلودگی هوا بسیار موثر است.
با توجه به آلودگی شهرهای بزرگ و نقش خودروها در آلودگی هوا، خودروها به قطعه‌ای مجهز شده‌اند که میزان مواد آلاینده‌ی خروجی از موتور خودرو را به ۱۰ درصد کاهش می‌دهند.
کاتالیست قطعه‌ای است که در بخش اگزوز قرار گرفته و ۹۰ درصد گازهای سمی تولید شده از عملیات احتراق سوخت در موتور را به گازهای بیضرر و کمضرر تبدیل می‌کند.
در واقع هیدروکربن‌های نسوخته که از موتور خارج می‌شوند به وسیله مبدل کاتالیست به آب و دی اکسید کربن تبدیل می‌شود. همچنین کاتالیست‌ها قادرند اکسید نیتروژن را به دو گاز بی‌خطر اکسیژن و نیتروژن تجزیه کنند که همین کارآیی‌ها سهم بزرگی در کاهش آلودگی هوا دارند.
با این حال بسیاری از رانندگان و صاحبان خودرو از اهمیت کاتالیست مطلع نیستند.
بعضی آن را یک توری بی‌مصرف در اگزوز می‌دانند و حتی در مواردی به توصیه تعمیرکارانِ غیرمطلع، این وسیله از داخل اگزوز خودرو باز شده است!
معمولا هم توجیه افراد برای خارج کردن مبدل کاتالیست از مسیر اگزوز این است که «کاتالیست نفس ماشین رو میگیره»!
اما در واقع کاتالیست یا در واقع مبدل کاتالیستی، قطعه با ارزشی است که بین موتور و محفظه‌یی اگزوز خودرو نصب شده است و علاوه بر نقش مهمی که در کاهش آلودگی هوا دارد، از اهمیت بالایی در عملکرد بهینهی خودرو نیز برخوردار است.
با وجود همه این کارکردهای ارزشمند برای کاهش آلودگی هوا و آلایندگی خودرو، وجود این قطعه در خودرو بسیار حیاتی است.
کارخانجات اتومبیلسازی موتور خودرو را با در نظر داشتن وجود این قطعه سر راه گازهای خروجی موتور طراحی و تنظیم کردهاند و یکی از مهمترین سنسورهای کامپیوتر ماشین که کارکرد موتور را تنظیم می‌کند یعنی سنسور اکسیژن روی این قطعه نصب می‌شود.
شاید با برداشتن این قطعه از مسیر گازهای خروجی موتور، کمی بر قدرت موتور افزوده شود یا به قولی نفس ماشین باز شود، ولی در عمل خودرو از وضعیت تنظیم خارج می‌شود و موتوری که از تنظیم خارج شده باشد، بسیار پر مصرفتر کار خواهد کرد و استهلاک بیشتری خواهد داشت.
مبدل کاتالیستی معمولا یک مونولیت سرامیکی مشبک است که سطح آن با فلزات گرانبهایی مثل پلاتین، پالادیوم و رودیوم پوشیده شده و گازهای خروجی از موتور خودرو را تصفیه نموده و به گازهای بی‌خطر و آب تبدیل می‌کند.
از این رو در مواردی افراد سودجو آن را به عنوان قطعه‌ای بی‌اهمیت در خودرو معرفی می‌کنند تا صاحب ماشین را راضی کنند آن را از اگزوز خارج کند!
منبع : پرشین خودرو
