سنسور ضربه در خودرو را به عملیات داخلی موتور خودرو می گویند که در صورت خرابی باعث آسیب شدید به خودرو می شود. به سنسور ضربه سنسور ناک در خودرو هم گفته می شود. در ادامه همراه باشید با مطالب فنی خودرو ۲۲ شرقی تا به بررسی عملکرد سنسور ضربه در خودرو، علائم خرابی سنسور ضربه و محل قرار گیری آن در خودرو بپردازیم…
معرفی سنسور ضربه یا ناک در خودرو
پیشنهاد می شود قبل از اینکه این مطلب را مطالعه کنید نگاهی کوتاه به کامپیوتر خودرو یا واحد کنترل (ECU) داشته باشید، بیشتر حسگرها و قطعات داخلی خودرو به صورت مستقیم به واحد کنترل یا ECU متصل هستند و وظیفه دارند وضعیت حال حاضر آن قطعه یا حسگر را به کامپیوتر خودرو ارسال کنند. از جمله قطعات دیگری که به واحد کنترل خودرو متصل است، سنسور ناک یا سنسور ضربه در خودرو می باشد. وظیفه این قطعه این است که مقدار لرزش موتور را اندازه گیری کرده و این مقادیر را به ECU منتقل کند. محل قرارگیری سنسور ضربه در خودرو مکان هایی است که خودرو ممکن است بیشترین لرزش را داشته باشد و بر همین اساس نیاز است تا اطلاعات سریعا به واحد کنترل اعلام شود.
زمانی که لرزشی در قسمت موتور خودرو احساس نشود خوب، طبیعتا این سنسور گزارش خرابی یا ایرادی را ارسال نمی کند اما زمانی که احساس شود مقدار لرزش بیشتر از حد مشخص شده می باشد و با استانداردهای تعریف شده مطابقت ندارد، ECU سریعا چراغ چک خودرو را روشن می کند و راننده را در جریان قرار می دهد و در این زمان البته واحد کنترل، میزان پاشش سوخت را هم کاهش داده و نسبت سوخت به هوا را هم غنی تر می کند. لرزش زیاد در بخش موتور خودرو باهش کاهش عمر آن می شود و ممکن است در اثر بی احتیاطی لازم باشد تا این قطعه تعویض شود. لذا برای اینکه از این مشکل جلوگیری شود میزان پاشش سوخت از طریق انژکتورها کم می شود تا از این لرزش ها جلوگیری شده و مقدار لرزش خود را به حداقل برساند.
عملکرد سنسور ضربه در خودرو (سنسور ناک)
برای درک بهتر مفاهیم ذکر شده به این صورت نیز می توان بیان کرد که:
موتورهای احتراقی عملکردی بدین شکل دارند که بعد از ورود مخلوط سوخت و هوا و فشرده سازی آنها به وسیله پیستون، باعث می شود شمع جرقه بزند و عملیات احتراق کامل شود. نیرویی که از این عملکرد ایجاد می شود، حرکت پیستون ها را سریعتر کرده و نیرو را به چرخ ها انتقال پیدا می کند که در نتیجه باعث حرکت خودرو هم می شود.
سنسور سرعت خودرو
چنانچه این احتراق یا گرما بالا باشد بعد از ورود مخلوط هوا و سخت، دمای بالای محفظه احتراق احتمال دارد بر اثر احتراق سریع باعث اختلال قبل از تایمینگ کامپیوتر خودرو شده و احتراق اصلی نیز در مدت زمان کوتاه تری رخ بدهد، قبل از احتراق، فشار زیادی به پیستون ها وارد می شود و در نتیجه برخورد پیستون به سیلندر صدایی تشکیل می شود.
این دو احتراق در مدت زمان کوتاه و با فاصله ای کم، باعث ایجاد تنش های میکانیکی جدی در موتور شده و در دراز مدت می تواند، به حدی به موتور فشار وارد کند که در این بین پیستون ها دچار آسیب شوند و در اصل کوبش یا ضربه زیاد باعث می شود به موتور هم آسیب جدی وارد شود و در نهایت باعث خردشدن پیستون ها و یا کج شدن شاتون می شود.
عیب یابی سنسور ضربه خودرو
در ابتدا بهتر است به نشانه های خرابی سنسور ضربه یا ناک در خودرو اشاره کنیم:
- اختلال در عملکرد موتور
- ضعیف بودن شتاب خودرو
بعضی از مواقع ممکن است حتی خودرو از لحاظ لرزش و ضربه مشکل چندانی هم نداشته باشد و موتور عملکرد خود را در حد نرمال حفظ کرده باشد، اما باز هم سنسور خطاهایی را اعلام میکند و باعث روشن شدن چراغ چک خودرو می شود. این مورد بر اثر مشکل از عدد اوکتان بنزین داخل باک می باشد و اگر بنزین دارای اوکتان مناسب نباشد، باعث می شود که سنسور ضربه به صورت مرتب وارد مدار شده و اقدام به ارسال خطا کند که در نتیجه ECU با کاهش دادن مقدار پاشش سوخت، باعث کم شدن قدرت موتور می شود. برای رفع کردن این مشکل، در ابتدا لازم است که بنزین داخل باک تعویض شده و بعد از مدتی بنزین سوپر استفاده شود.
به طور کلی هر چقدر اکتان سوخت بیشتر باشد، سوخت بعد از فشرده شدن سریعت به مرحله احتراق رسیده و باعث انفجار زود هنگام و ضربه به سر پیستون می شود، این اتفاق درست قبل از اینکه پیستون به صورت کامل بالا بیاید و از نقطه مرگ عبور کند سبب لرزش شدید موتور و آسیب به قطعات آن می شود که به ویژه شاتون ها و پیستون ها در معرض آسیب های بیشتری هستند.
به عبارتی دیگر برای مفهوم دقیق تر، هر چقدر اکتان سوخت بالاتر باشد مقاومت آن نیز در برابر فشردگی و متراکم شدن بالاتر می رود و بر اثر فشار زیاد، به مراحله احتراق زودهنگام نمی رسد! از این روز در بیشتر موتورهای تولید جدیدتر نسبت تراکم ۱۰ به ۱ است و چنانچه بنزین با اکتان کمتر از ۹۸ باشد باعث ناک شدید و ضربه زدن به موتور می شود.
گازوئیل نسبت به بنزین دارای عدد اوکتان پایین تری است و معمولا در موتورهای دیزلی که شمع وجود ندارد درست در لحظه ای که متراکم می شود و ترکیب آن با هوا، به صورت اتوماتیک عملیات احتراق انجام می شود.
حتما بخوانید در مورد: فرمان برقی (EPS) در خودرو
زمانی که این انفجار بر اثر سوخت با اکتان پایین به وجود می آید باعث ضربه زدن به بدنه موتور شده و در این لحظه سنسور ضربه فعال می شود، سنسور ضربه وارد عمل شده و با اعلام گزارش به واحد کنترل خودرو میزان پاشش سوخت را کمتر می کند که ضربه کمتری به موتور نیز وارد می شود.
اما چنانچه بعد از عوض کردن بنزین هم باز سنسور ضربه در خودرو فعال بود، در اینجا مشخص می شود که ایراد از خود سنسور می باشد و نمی تواند میزان دقیق لرزش را اعلام کند که در صورت مواجه با این موارد باید، سنسور ضربه یا ناک در خودرو تعویض شود و برای انجام آن لازم است حتما توسط یک فرد متخصص و حرفه ای در این زمینه کمک گرفته شود چرا که تعویض کردن این قطعات حساس به عهده افراد با دانش و تخصص پایین باعث آسیب به دیگر قطعات خواهد شد.
