معمولا سنسورهای به کار رفته در خودرو، هریک برای بررسی قطعات مختلف قرار داده شده اند که نشانه ها را به واحد کنترل اعلام کرده و بررسی های لازم انجام می شود. این سنسورها به طور کلی وظیفه دارند وضعیت خودرو را به رانندگان اعلام کنند. سنسور دریچه گاز در خودرو یکی دیگر از این سنسورهاست که مسئولیت های مشخصی دارد. با یکی دیگر از مقالات فنی خودرو در سایت خبرگزاری ۲۲ شرقی همراه باشید تا در ادامه به شرح وظایف سنسور دریچه گاز، عملکرد سنسور دریچه گاز و نشانه های خرابی سنسور دریچه گاز آن بپردازیم…
معرفی کامل سنسور دریچه گاز (Throttle Position Sensor)
این سنسور وظیفه دارد تا مدیریت سوخت خودرو را به درستی انجام دهد که ترکیبی از مخلوط مناسب هوا و سوختی که به وسیله پمپ بنزین تامین می شود را به قسمت پیشرانه خودرو منتقل کند. به عبارتی دیگر این سنسور در اصل مقدار فشرده دادن پدال گاز را زمانی که راننده فشار می دهد، اندازه گیری می کند و مقدار فشار را به یونیت موتور می فرستد. یونیت موتور نیز به میزان فشاری که راننده اعمال کرده است دستوری را برای پاشش سوخت ارسال می کند.
در واقع این سنسور کاری که راننده نیاز دارد تا بداند چقدر انرژی نیاز دارد از پیشرانه بگیرد و شتاب داشته باشد را به سیستم انژکتور خودرو می فرستند. این حسگر هوشمند علاوه بر موارد گفته شده، به طور مداوم چندین بار در ثانیه با داده های دیگر مثل: دور موتور، جریان هوا و سرعت تغییر موقعیت دریچه گاز اندازه گیری و ترکیب می شود.
سنسور باران در خودرو (Rain Sensor) و نحوه عملکرد آن
محل قرارگیری سنسور دریچه گاز نزدیک به استپر موتور می باشد و به وسیله یک میله به پولکی درون دریچه گاز وصل شده است که با هر بار باز و بسته شدن این پولکی، سنسور اطلاعاتی را به شکل ولتاژ برای کامپیوتر ارسال می کند.
سنسورهایی که در خودروها به کار می روند در مهمترین وظیفه ای که دارند، اندازه گیری تغییرات فیزیکی و شیمیایی است که باید به سیگنال الکتریکی تبدیل شده و به راننده اطلاع داده شود. به سنسور دریچه گاز در خودرو Throttle Position Sensor یا به اختصار TPS هم گفته می شود. در خودروهایی که برقی هستند محل قرارگیری TPS بر روی خود دریچه گاز تعبیه شده است و البته برای افرادی که مهارت فنی و خودرویی ندارند به راحتی نیز قابل تشخیص نمی باشد.
عملکرد سنسور دریچه گاز
اجزای تشکیل دهنده سنسور دریچه گاز عبارتند از: پین شماره ۱: مثبت ۵ ولت، پین شماره ۲: سیگنال و پین شماره ۳: اتصال منفی است. در زمانی که راننده سوئیچ را باز می کند، اطلاعاتی از پین شماره یک و پین شماره ۳ برای سنسور ارسال می کند. وقتی خودرو روشن است و راننده پای خود را بر روی پدال فشار داده است و گاز می دهد، مقدار باز شدن دریچه گاز به وسیله پولکی توسط مقاومت متغیر به ولتاژ تبدیل می شود. در این بین پین شماره ۲، ولتاژ را برای کامپیوتر خودرو ارسال می کند.
این سنسور تاثیر زیادی بر روی مصرف سوخت دارد و زمانی که راننده به خودرو گاز می دهد، وضعیت باز و بسته شدن، ولتاژ و زاویه سنسور نیز تغییر می کند که در این شرایط، کامپیوتر مقدار هوای ورودی به منیفولد را به وسیله سنسور مپ که همان سنسور فشار و دمای هوای ورودی است، اندازه گرفته و مقدار پاشش سوخت یا بنزین را تنظیم می کند.
در خودروهای پراید از چهار نوع سنسور دریچه گاز استفاده می شود و در مقابل برای خودروهایی مانند پژو ۴۰۵، سمند و پارس از دو نوع شاخک دار و مدل ساژم استفاده می کنند. اما به طور کلی در بیشتر خودروهای داخلی، سنسور دریچه گاز شاخک دار را مورد استفاده قرار می دهند و البته خرابی این سنسور نسبت به سایرین نیز کمتر است.
نوع واحد کنترل و یا ECU ایی که در خودروها به کار می رود نیز مهم است و براساس آن، سنسورهای مربوطه نصب می شود. نصب کردن مدل های که با واحد کنترل خودرو همخوانی ندارند، عملکرد درستی نخواهد داشت و باعث به وجود آمدن مشکلاتی مانند ریپ زدن خودرو می شود.
نشانه های خرابی سنسور دریچه گاز در خودرو
زمانی که این سنسور خراب باشید کامپیوتر خودرو به درستی عمل نمی کند چرا که یونیت کنترل خودرو اطلاعات درستی از عملکرد خودرو دریافت نمی کند و عملکرد گاز خودرو به درستی انجام نمی شود و ایراداتی در دور موتور به وجود می آید که باید هر چه سریعتر نسبت به تعمیر آن سنسور دریچه گاز اقدام شود.
رایج ترین نشانه های خرابی سنسور دریچه گاز
- بالا رفتن دور موتور
- دودکردن غیرطبیعی
- بالا رفتن مصرف سوخت
- نوسان خودرو در دورهای بالا
- خاموش کردن خودرو در زمان گاز دادن
- بالا ماندن دور حتی در دورهای پایین
- کاهش پیدا نکردن دور موتور در زمان خلاصی خودرو
- گرفتگی موتور خودرو در دورهای ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ RPM
علائم کثیف بودن دریچه گاز در خودرو
در مسیر اینکه هوای تازه بخواهد رد و بدل شود یک فیلتر قرار گرفته است و تا حدودی گرد و خاک و کثیفی های هوا را نگه می دارد که این خود در مرور زمان باعث می شود که کثیف شده و در عملکرد درست آن تاثیر بگذارد.
همه چیز در مورد توربو شارژر
این فیلتر را می توان با بنزین و یا اسپری های مخصوص تمیز کرد اما قبل از اقدام به تمیز کردن آن باید ابتدا اطمینان حاصل شود که آیا این قسمت کثیف شده است یا خیر؟!!
اما برخی نشانه ها وجود دارد که مشخص می کند این قطعه دچار کثیفی شده و تنها نیاز است که تمیز شود نه تعویض یا تعمیر:
زمانی که دریچه را باز می کنید به راحتی میتوانید مشاهده کنید که چربی ها و دوده ها این قطعه را کثیف کرده اند که اگر مهارت و یا تخصص کافی دارید می توانید نسبت به تمیز کردن آن اقدام کنید.
وقتی خودرو مصرف سوخت بالایی دارد و این مصرف سوخت تا ۱۰ الی ۱۵ درصد از آن مشاهده می شود گرفتگی یا کثیفی دریچه گاز اتفاق افتاده است و باید تمیز شود.
برخی خودروها هستند که دارای یک کامپیوتر سفری هستند و نمایشگری در آن قرار داده شده است که مقدار لحظه ای مصرف سوخت و همینطور مصرف میانگین مصرف سوخت را به راننده اطلاع می دهد که همین باعث می شود راننده تغییرات آن را مشاهده کند.
زمانی که در این سنسور و ورودی های آن آلودگی قرار میگیرد سطح سنسور به کار رفته و دریچه گاز، داده های اشتباهی را به واحد کنترل ارسال می کند که همین ارسال اشتباهی داده عملکرد کلی موتور را هم دچار اختلال می کند.
زمانی که از تست و بررسی قطعات خودرو و یا سرویس های دوره ای خودرو مدت زمان زیادی می گذرد و به صحت و درستی حسگرها و قطعات توجهی نشود، در صورت خرابی چراغ چک خودرو روشن شده و موارد مختلفی را به راننده اطلاع می دهد. خرابی سنسور دریچه گاز در خودرو نیز می تواند از این طریق به راننده هشدار دهد.
