اوردرایو (Overdrive) چه نقشی در سیستم گیربکس های اتوماتیک AT دارد؟
اوردرایو (Overdrive) به عنوان یک فناوری بسیار پیشرفته در صنعت خودروسازی سال ها پیش مطرح بوده است. اوردرایو ماشین دارای اهمیت بسیار زیادی می باشد. گیربکس ۸ دنده اوردرایو از جذاب ترین مسائل در خودروهای امروزی برای رانندگان بشمار می آید. اوردرایو پیکان و یا گیربکس اوردرایو کامیون از مواردی هستند که ما در ادامه مطلب به آنها می پردازیم.
یکی از مهمترین حالت های رانندگی با گیر بکس های اتوماتیک AT حالت اوردرایو (Overdrive) می باشد که به معمول این حالت بیشتر در گیربکس های اتوماتیک قدیمی به کار می رفته است. دنده های گیربکس های AT که قدیمی هستند در بشترین حالت چهار دنده داشتند و این مسئله در مقایسه با نسبت دور خروجی به ورودی آنها در سبکترین دنده عدد ۱ بود که این موضوع به معنا است که یعنی شفت ورودی به گیربکس هم دور با شفت خروجی از گیربکس دوران می کرد.
در زمان رانندگی با خودرو هنگامی که دنده در سبک ترین حالت خود قرار دارد خودرو به سرعت های بالایی می رسد، اما این شرایط متانسب با دور موتور افزایش می یافت برای دور موتور متناسب با آن افزایش می یافت و مصرف سوخت، سر و صدا و همچنین در مستهلک شدن موتور نیز تاثیر اساسی می گذاشت.
زمان که حال اوردرایو در سرعت های بسیار بالا فعال می شود میزان دور موتور کاهش پیدا می کند و داد و در نهایت شما با کاهش استهلاک و مصرف سوخت خودرو مواجه خواهید شد. این موضوع حتی در گیربکس ۸ دنده اوردرایو و یا گیربکس اوردرایو کامیون و همچنین اوردرایو پیکان نیز به همین شکل است.
نحوه فعال شدن اوردرایو گیربکس
بهتر است بدانید در بعضی از گیربکس های قدیمی روی دسته دنده و یا در کنار دسته دنده شان دکمه ای معمولا قرار دارد که روی آن نوشته شده Over-Drive یا O/D که با فشار دادن آن دکمه گیربکس ماشین در حالت اوردرایو قرار می گیرد و چراغ نشانگر آن در پشت آمپر روشن می شود که راننده از این موضوع اطلاع داشته باشید زیرا در بعضی موارد به صورت اتفاقی راننده این دستش به این دکمه می خورد و این حالت به عنوان مثال در گیربکس ۸ دنده اوردرایو فعال می شود.
اوردرایو (Overdrive) چه تغییری در گیربکس های AT ایجاد می کند؟
در گیربکس هایی که دارای حالت اوردرایو هستند به طور معمول در ساختار آنها یکی بخشی وجود دارد که چرخ دنده های خورشیدی و سیاره قرار می گیرد و در انتهای گیربکس استفاده می شوند. اما در قیمت اوردرایو مثل بخش های دیگر گیربکس نی از چرخ دنده های خورشید و سیاره ای استفاده می شود زیرا این امر در افزایش دور خروجی گیربکس تاثیر بسیاری زیادی دارد.
بیشتر بدانید: چه بازه های زمانی باید روغن گیربکس یا جعبه دنده را تعویض کنیم؟
این قسمت مثل یک دنده اضافه برای خودرو است، اما در این میان تفاوت اساسی آن با با دیگر دنده ها در این نکته می باشد که قسمت اوردرایو دور خروجی از دنده های درون گیربکس را بیشتر می کند و خودش نمی تواند به تنهایی یک دنده را تشکیل دهد. اگر بخواهیم مثالی د این مورد بزنیم می توان گفت در حالت اوردرایو این امکان وجود دارد که هم در دنده ۴ عمل کند و هم در دنده ۳ و هم در باقی دنده ها که موضوعی بسیار مهم است. این موضوع در گیربکس اوردرایو کامیون و یا اوردرایو پیکان بسیار کاربردی بوده است.
هنگامی که حالت اوردرایو گیربکس فعال شد چرخ دنده های انتهایی گیربکس وارد مدار می شوند و با این فرایند دنده ای که دارند دور ورودی شان افزایش پیدا می کند. خودرو در این شرایط می تواند سرعت های بالا را با دور موتور پایینتر طی کند.
چرا امروزه در خودرو حالت اوردرایو گیربکس های AT نیست؟
بیشتر رانندگان از این موضوع مطلع هستند که گیربکس های AT جدیدی که در خودروها وجود دارند به طور معمول دارای ۵ ضریب دنده (۵ دنده) و یا بیشتر می باشند. افزایش تعداد ضریب دنده های گیربکس های AT منجر می شود در زمان عملکرد گیربکس در سبکترین دنده دور خروجی بیشتر از دور ورودی شود و دقیقا شرایطی شبیه به حالت اوردرایو ایجاد شود.
اگر بخواهیم مثالی در این مورد بزنیم می توان گفت در خودروهای ۵ دنده، خود دنده ۵ که به عنوان سبکترین دنده می باشد و این موضوع باعث می شود که دیگر ماشین نیازی به داشتن اوردرایو نداشته باشد.
اما در این میان یک تفاوت اساسی وجود درارد که باید به صورت مستقیم این عملیات انجام شود. وظیفه اصلی که این دنده باید در این شرایط انجام دهد افزایش دور خروجی از دنده های دیگر نیست. آخرین دنده در گیربکس های AT 5 دنده و بیشترشیوه عنلکردشان اینگونه است که تا میزان دور خروجی بیشتر از دور ورودی باشد.
زمان هایی که باید از حالت اوردرایو استفاده کنیم؟
پیشنهاد می کنیم در زمان رانندگی در اتوبان ها و آزاد راه ها و یا بهتر است بگوییم به طور کلی در شرایطی که می خواهید با سرعت بالا رانندگی کنید نیازی به گشتاور زیاد ندارید و بهتر است دکمه کنار دسته دنده را فشار دهید تا حالت اوردرایو فعال شود.
اما زمانی که در شهر رانندگی می کنید و قصد دارید که شاب گیری تان را بیشتر کنید بهتر است هنگام عبور از سربالایی ها و به در مواقعی که نیاز به گشتاور بیشتر دارید نیرو به چرخ ها منتقل شود و برای این کار باید خودرو را از حالت اوردرایو خارج کنید. این کار باعث می شود که که گشتاور مورد نیاز تامین شود و به هیچ عنوان افزایش دوری نیز اتفاق نیافتند. این موضع در گیربکس ۸ دنده اوردرایو می تواند به سلامت فنی سیستم خودرو شما کمک زیادی کند.
عملکرد اوردرایو در گیربکس ها چگونه است؟
اوردرایو ماشین را می توانید حتی در خودروهایی که گیربکس AT ندارند را نیز جایی گذاری کنید. البته این سیستم در ماشین هایی که دارای سیستم گیربکس AT نیستند بهتر است زمانی فعال شود که دنده در سبک ترین حالت خود قرار دارد و همچنین دور خروجی گیربکس بیشتر از دور ورودی آن باشد.
پیشنهاد مطلب مرتبط: چه علائمی نشان می دهد که مایع گیربکس سوخته است؟
به عنوان مثال دنده ۵ در گیربکس های دستی ۵ دنده و بیشترین نسبت در گیربکس های cvt و یا آخرین دنده در گیربکس های دو کلاچه مثل حالت اوردرایو عمل می کنند. این موضوع در بسیار از موارد موارد مثل گیربکس اوردرایو کامیون و یا اوردرایو پیکان نیز صدق می کند البته هر کدام با توجه به ساختار فنی مخصوص خودشان که در این میان بسیار مهم است.
سوالات متداول
پاسخ این سوالات می تواند در بسیاری از موارد به شما کمک زیادی کند.
اوردرایو (Overdrive) خودرو چیست؟
در زمان فعال شدن حالت اوردرایو دور خروجی گیربکس بیشتر از دور ورودی به آن ( دور موتور ) می شود که همین موضوع باعث می شود در سرعت های بالا دور موتور کمتری نسبت به حالتی که اوردرایو خاموش ایجاد شود. این مسئله باعث می شود که کاهش دور موتور در سرعت های بالا، مصرف سوخت، استهلاک و سر و صدای موتور درون کابین کاهش قابل توجهی داشته باشد.
چه مواقعی باید از حالت اوردرایو استفاده کنیم؟
بهتر است هنگام رانندگی در اتوبان ها و یا به طور کلی در شرایطی که قصد دارید سرعت خودتان را افزایش دهید و برای این کار نیازی به گشتاور زیاد ندارید پیشنهاد می کنیم حالت اوردرایو (Overdrive) خودرو را فعال کنید تا مشکلی برای شما در کنترل خودرو و یا سیستم فنی آن پیش نیاید.
حالت اوردرایو در دیگر گیربکس ها چگونه است؟
قرار گیری خودرو در حالت اوردرایو مخصوصا در ماشین هایی که گیربکسی غیر از گیربکس AT دارند نیز این امکان وجود دارد.
در بقیه انواع گیربکس ها بعد از قرار گرفتن در سبکترین دنده بلافاصله دور خروجی گیربکس بیشتر از دور ورودی آن می شود و رسیدن به سرعت های بالا با دور موتور کمتری نیز امکان پذیر است که برای آسوده رانندگی می تواند کمک بزرگی به رانندگان کند.
