در مبحث قبلی از مقالات فنی خودرو سایت ۲۲ شرقی راجع به مبحث اینکه انژکتور چیست و چگونه کار می کند صحبت کردیم! امروز در مورد انواع سیستم های انژکتوری توضیحاتی ارائه خواهیم کرد، همراه باشید تا انتهای مطلب….
مدل های مختلف سیستم های انژکتوری
برای یادآوری سریعتر اشاره ای مختصر به نحوه کار سیستم سوخت رسانی انژکتوری داریم؛ عملکرد سوخت رسانی در این مدل به این صورت است که در ابتدا به وسیله پمپ که می تواند میکانیکی یا الکتریکی باشد، به درون لوله های انتقال و ریل سوخت همراه با فشار زیاد تزریق سوخت را انجام داد تا عملیات به انژکتور صورت بگیرد. انژکتور به این شکل عمل می کند که سوخت را اول به شکل پودر درآورده و سپس از طریق سوزن به داخل سیلندر هوا وارد می کند که مخلوط سوخت و هوا انجام می شود.
مقدار سوخت والبته مدت زمان پاشش به وسیله انژکتور به داخل سیلندرها توسط واحد کنترل و اطلاعاتی که از سنسورها دریافت می کند، صورت می گیرد که اطلاعات نیز کاملا دقیق هستند. تغییر حلقه پاشش سوخت در حجم کم یا بلا به وسیله انژکتور قابل انجام است و بر همین اساس نیز مقدار سوخت و غلظت آن نیز به درستی انجام می شود.
مزیت استفاده از سیستم های انژکتوری
- بالا رفتن بازدهی موتور اولین مزیت این سیستم ها می باشد که علت آن هم ترکیب کردن مقدار دقیق و درست سوخت و هوا است و راندمان کلی موتور را بهبود می بخشد، با وجود این سیستم راندمان حجمی و حرارتی موتور بالا می رود و گشتاور در خودرو نزدیک به ۱۵ درصد عملکرد بهتری خواهد داشت.
- استارت خوردن بهتر خودرو در هوای سرد نیز از مزیت های این مدل است که واحد کنترل همراه با سنسورهای دمای هوا و سنسور دور موتور، میزان سوخت با درجه حرارت دقیق و مناسب و همچنین عملیات پاشش به وسیله انژکتور را تنظیم می کند. همین باعث می شود که در دماهای پایین نیز خودرو استارت راحتی داشته باشد.
- بالا رفتن سرعت شتاب در خودرو، در این مورد پاشش به صورت تک نقطه ای و چند نقطه ای انجام می شود که به علت سرعت عمل براساس شرایط سوخت و میزان درصد ترکیب آن با هوا به همراه وضعیت کلی موتور صورت میگیرد. در مدل سیستم هایی که به صورت چند نقطه ای عمل میکنند عملیات پاشش بیشتر اتفاق می افتد؛ علت آن هم پاشش به صورت مستقیم به داخل سیلندرها می باشد.
- مصرف سوخت پایین، میزان دقیق سوخت مورد نیاز موتور باید مشخص شود و البته این مورد در شرایط مختلف نیز باید بررسی شود که از مصرف سوخت بیش از اندازه جلوگیری شود. اما دستیابی به این مقدار به وسیله عملکرد کلی موتور مانند: بار موتور، درجه حرارت، میزان باز شدن دریچه گاز، سرعت باید در این نوع سیستم ها درست اطلاع رسانی شود.
- کم شدن میزان آلاینده ها، ثابت نگه داشتن میزان سوخت و هوا باعث می شود که به مراتب آلایندگی کمتری تولید شود و ثبات این میان به وسیله سنسورها و گزارش های دقیق آنها قابل تنظیم است. مزایای دیگری نیز شامل سیستم سوخت رسانی انژکتوری می شود که عبارتند از:
- بالا رفتن سقف قدرت خروجی در خودرو
- واکنش سریعتر به دریچه گاز در خودرو
- توزیع یکنواخت سوخت در داخل سیلندرها
- قطع کردن عملیات سوخت رسانی به موتور زمانی که خودرو شتاب منفی دارد.
معایب سیستم های سوخت رسانی انژکتوری
- حساسیت بالای قطعات و سنسورها
- تعمیر سخت و گران تر
- گران بودن قطعات موجود در سیستم انژکتوری
به طور کلی سیستم سوخت رسانی انژکتوری به دو صورت است:
- سیستم انژکتوری میکانیکی
- سیستم انژکتوری الکتریکی
سیستم‌های انژکتوری میکانیکی
- سیستم انژکتوری میکانیکی با نام K-Jetronik (کا- جترونیک): این مدل اولین نوع از سیستم های انژکتوری میکانیکی است که به وسیله کمپانی بوش اختراغ شد و پاشش سوخت به شکل میکانیکی و پشت سرهم انجام می شود. در این مدل مانند سیستم های کاربراتوری واحد کنترل یا کامپیوتر خودرو وجود ندارد.
- سیستم انژکتوری میکانیکی KE-Jetronik (کا ایی جترونیک): این نوع همانند مدل بالا عمل می کند با تفاوت کوچکی در پاشش سوخت که صورت پیوسته نیست و البته توسط واحد کنترل نیز مورد کنترل قرار می گیرد. البته واحد کنترلی که بدان اشاره شد به شکل الکتریکی نیست و سنسوری در آن وجود ندارد. یستم‌های الکتریکی-انژکتوری (EFI)
سیستم های انژکتوری الکتریکی EFI
- سیستم انژکتور الکتریکی L-Jetronik (ال جیترونیک): در این مدل ارتباط میکانیکی بین موتور و سیستم انژکتور وجود ندارد و سوخت به شکل متناوب به درون منیفولد هوا وارد می شود. واحد کنترل یا همان ECU در این مدل وجود دارد.
- سیستم انژکتور الکتریکی LH-Jetronik (ال اچ جترونیک): بعد از مدل قبلی به روی کار آمده است و کمی پیشرفته تر است و در این مدل میزان درصد از مخلوط هوا و سخت به شکل درست و دقیقی اندازه گیری می شود.
- سیستم انژکتور الکتریکی پاشش سوخت تک نقطه ای SPFI: یک انژکتور برای عملیات پاشش در این مدل وجود دارد که البته پاشش برای هر ۴ سیلندر با زمان بیشتری انجام خواهد شد که این مقدار توسط ECU تعیین شده است و به واسطه منیفولد ورودی در سیلندرها تقسیم بندی می شود.
- سیستم انژکتوری پاشش سوخت به صورت چند نقطه ای MPFI: برعکس مدل قبلی در پاشش سوخت چند نقطه ای یک انژکتور برای هر سیلندر در نظر گرفته می شود و انژکتورها که بر روی ریل سوخت رسانی هستند، سوخت را به پشت سوپاپ هوای ورودی سیلندر می فرستند. تغییر حالت سوخت از زمان شروع عملیات پاشش تا زمانی که به احتراق برسد نسبت به مدل قبلی یا تک نقطه ای کمتر است. از این سیستم به صورت رایج در خودروها استفاده می شود.
- سیستم انژکتوری پاشش سوخت مستقیم GDI: به دنبال مدل قبلی با تکنولوژی بیشتری سیستم پاشش سوخت مستقیم به صنعت خودروسازی راه پیدا کرد که مستقیما عملیات پاشش به سیلندر انجام می شود و سوپاپ های ورودی درون سیلندر حذف شده است. البته هزینه ساخت خودرو با این مدل بالا است و قطعات از حساسیت بیشتری نیز برخوردار هستند که می توان این مدل را بیشتر در خودروهای مسابقه ای اف یک مشاهده کرد.
چه تفاوتی میان خودروهای انژکتوری بنزینی و دیزلی وجود دارد؟
در خودروهایی که دارای سیستم انژکتوری دیزلی هستند، احتراق سوخت و جرقه زنی به درون سیلندرها به شکل خودکار انجام می شود و زمانی انفجار گازوئیل انجام می شود که به محض ورود هوا در داخل سیلندر و بیشتر شدن تراکم و دمای آن عملیات انجام شود. در همین موقع عملیات پاشش انجام شده و با احتراق سوخت پیستون به حرکت در می آید که باعث می شود موتور روشن شود.
در خودروهای بنزینی ترکیب هوا و سخت به شکل همزمان وارد سیلندر انجام می شود و عملیات احتراق از راه سیستم جرقه زنی و شمع ها صورت میگیرد که می توان در اینجا بیان کرد در خودروهای دیزلی تراکم بیشتری در درون سیلندرها نسبت به مدل بنزینی وجود دارد.
ضمن اینکه لازم است ذکر شود در مدل خودروهای دیزلی از هوای محیط برای مکش داخل سیلندرها استفاده می شود اما در مدل خودروهای بنزینی سیستم سوخت رسانی و هوا رسانی جدایی وجود دارد. در خودروهای بنزینی تنظیم کردن زمان جرقه زنی شمع ها و مقدار مخلوط سوخت و هوا به واسطه ECU انجام می شود. همانطور که بیان شد، موتورهای دیزلی توان بالاتری از موتورهای بنزینی دارد اما به مراتب باعث می شوند که آلودگی بیشتری نیز تولید شود.
