آشنایی با انواع اکسل خودرو در نکات آموزنده خودروها
ترنس اکسل ها یکی مهمترین قطعات در خودرو بشمار می رود. کسانی که کمی بیشتر با مسائل فنی خودرو آشنا هستند اهمیت این قطعه را بهتر متوجه می شوند. ما در ادامه این متن به دغدغه های اصلی رانندگان در مورد اکسل ماشین مثل: شناخت بهتر انواع اکسل خودرو و اینکه اکسل ماشین چطور خراب می شود، می خواهیم بپردازیم. به عنوان مثال راننده ای که می خواهد مشکل اکسل عقب ماشین خود را متوجه شود، ابتدا باید بداند که اکسل ماشین چیست؟ و چگونه کار می کند؟ تا در نهایت موفق به عیب یابی و یا تعمیر شود.
ترنس اکسل برای نصب چرخ ها و متصل کردن آنها به سیستم حرکتی خودرو کارایی دارد. البته ترنس اکسل خودرو وظایف مختلفی دارد که همین نکته باعث می‌شود با طراحی خاصی تولید شود تا بتواند تمام وظایفش را به خوبی انجام دهد.
اکسل ماشین چیست؟
اکسل محوری، مرکزی است که نصب چرخ بر روی آن انجام می‌شود و در راستا دنده قرار می‌گیرد، این قطعه توسط یک بوش مکانیکی و یا یاتاقان در سطح داخلی سوراخ چرخ و دنده ثابت نگه داشته می‌شود تا چرخ یا دنده به صورت آزادانه به دور اکسل بچرخد و باعث حرکت کردن چرخ خودرو شود، در تعریفی ساده تر می توان گفت که در خودروها جای ترنس اکسل زیر کابین است و باعث اتصال چهار چرخ خودرو می شود و از آن پشتیبانی می کند.
اجزا مختلف ترنس اکسل
سیستم تعلیق از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هر یک از آنها با قرارگیری در کنار هم می توانند وظایف خود را به بهترین شکل ممکن انجام دهند، به طور کلی ترنس اکسل ماشین به اجزایی مانند دیفرانسیل، پلوس، گیربکس ، و دو عدد شفت کوتاه متصل است. همچنین سیبک CV از دیگر اجزای متصل شده به این قطعه است که در نهایت ترنس اکسل ماشین را تشکیل می دهند. نشانه های خرابی چرخ در ۴ علت صدا و لرزش از ناحیه لاستیک خودرو
علاوه بر مواردی که بالا از آنها نام برده شد، قطعات دیگری با اکسل و چرخ ها در ارتباط هستند که در ادامه متن از آنها نام می بریم.
- چهار شاخ گاردان
- فلانچ
- گاردان
- دنده های کاریر چرخ
- کله گاوی
- سیم ترمز
- دیسک ترمز
- صلیبی
- کرانویل و پینیون
- کیت پالانی
- دیفینتال یا هوزینگ
- پدال و لنت ترمز
- پیستون و بوستر ترمز
- بوش مندل
- لوازم زیر پا
ماشین چند اکسل دارد؟
معمولا برای هر ماشین بر اساس نوع طراحی و تولید آن تعداد اکسل مشخص می شود، البته به طور معمول ماشین ها دارای دو اکسل برای چرخش چرخ ها هستند. اما ماشین های باربری و مسافربری به دلیل داشتن تعداد چرخ های زیاد، تعداد اکسل شان هم افزایش پیدا می کند.
در خودروهای باربری اگر تعداد چرخ ها را در نظر بگیریم می توانیم میزان اکسل های مورد نیاز را متوجه شویم، بنابراین هر دو تایر در کامیون ها مساوی با دو اکسل است. به طور کلی انواع اکسل خودرو به دو نوع: از قبل طراحی شده در قالب های استاندارد و نوع سفارشی تهیه شده تقسیم می شود. نوع سفارشی این قطعه نیاز بیشتری دارد تا از طرف راننده هدایت و کنترل شود و همچنین توانایی این را دارد تا سرعت و سیستم گشتاور چرخ ها را به صورت بهتری تنظیم کند.
مهمترین وظیفه اکسل در خودرو چیست؟
همانطور که قبل تر گفته شد، اکسل خودرو (میله فرمان) محوری است که برای نصب چرخ های خودرو بکار می‌رود. البته این قطعه کاربردهای بسیاری دارد که عبارت اند از:
- مکانیزم فرمان
- آزادی های حرکتی
- انتقال قدرت
- کاهش دور چرخ ها
ساختار قطعه ترنس اکسل طراحی پیچیده ای دارد و به عنوان تیر عرضی در ماشین بشمار می آید، اکسل با استفاده از یک بوش مکانیکی و یا یاتاقان به صورت ثابتی در سطح داخلی سوراخ چرخ و دنده نگه داشته شده تا چرخ یا دنده به صورت آزادانه تری به دور اکسل به دَوَران درآید و باعث حرکت خودرو شود.
انوع اکسل خودرو
اکسل ها را می توان با توجه به نوع وظایف شان در خودروهای مختلف به دسته بندی های متنوعی تقسیم کرد که این سطح از تنوع به دلیل نوع طراحی ماشین های مختلف به وجود می‌آید. اما خودروهای سواری با هر نوع کاربرد متفاوتی که دارند، حداقل دارای ۲ اکسل در جلو و عقب هستند که معمولا به صورت محرک و غیر محرک است. همچنین بخوانید: ۵ علت اصلی لرزش فرمان در سرعت های کم و زیاد چه مواردی می توانند باشند!؟
در ادامه مطلب می خواهیم به بررسی انواع اکسل خودرو براساس نوع طراحی و کاربرد آن بپردازیم.
اکسل ثابت
اکسل های صلب یا ثابت نوعی از اکسل هستند که در آنها اتصال محور دورانی در چرخ های دو طرف به وسیله یک بدنه ثابت انجام می شود و جا به جایی چرخ های یک طرف باعث جابه جایی چرخ های طرف دوم هم می‌شود.
این نوع اکسل ها استحکام بالایی دارند و همچنین می توانند فشار بار سنگین را به راحتی تحمل کنند. معمولا این قطعات از ساختار و مکانیزم ساده ای برخوردار هستند و کاربرد آنها بیشتر در خودروهای تجاری است.
اکسل تعلیق مستقل
اکسل های تعلیق بر خلاف اکسل های نوع قبل، حرکت و جا به جایی چرخ ها در یک سمت خودرو تاثیر خاصی روی حرکت چرخ های طرف دیگر ندارد، این اتفاق به خاطر جدا بودن قطعات اکسل در دو سمت ماشین است. نحوه عملکرد این نوع اکسل ها مثل فنر و میله های تعادل است و به همین دلیل به آنها اکسل تعلیق مستقل هم گفته می‌شود.
اکسل جلو محرک
وظیفه اصلی اکسل جلو محرک انتقال قدرت و فرمان پذیری است و در خودرو های تجاری که قدرت محرک توانایی انتقال از اکسل های جلو و عقب را دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. انتقال قدرت به اکسل های جلو سبب پایداری بیشتر در خودرو می‌شود.
اکسل عقب محرک
وظیفه اکسل عقب محرک انتقال قدرت به چرخ ها و به حرکت در آوردن خودرو است، بدنه اصلی این اکسل به نام پوسته اکسل عقب به عنوان پایه ای برای نصب کله گاوی و محل گذری برای پلوس ها نیز می باشد. در کله گاوی اکسل، جهت حرکت طولی گاردان به عرضی تبدیل می شود و سرعت دورانی کاهش می یابد.
اکسل فرمان بر
در انواع اکسل خودرو با توجه به ویژگی های اکسل فرمان بر مثل: شکل هندسی و ظرفیت تحمل بار معمولا در جلو خودرو قرار می‌گیرد، وظیفه اصلی این اکسل جلوگیری از برخورد با قسمت پایین موتور است که دارای شکل منحنی می باشد. بیشترین کاربرد این اکسل در اتوبوس ها است.
اکسل مرده
اکسل مرده به صورت ثابت نصب می شود و نمی‌چرخد و با تعداد محور کم اکسل ها نیاز به انتقال قدرت با فرمان پذیری ندارند، به همین دلیل از نوع ساده ای از اکسل که شامل یک بدنه صلب به نام پوسته اکسل، سیستم ترمز و مجموعه چرخ می‌باشد، استفاده می‌شود. دلیل اینکه این اکسل را مرده نام گذاری کردند، کارایی متفاوت آن نسبت به اکسل های فرمان پذیر و محرک است. مطالب مرتبط: نحوه عملکرد سیستم سوخت رسانی ریل مشترک دیزلی به همراه مزایا و معایب
اکسل شناور
اکسل شناور چرخ ها را به صفحه دیسک های مدوری که فلنج نام دارند متصل می کند، همچنین پلوس نیز در این اتصال سهیم است و ایمنی آن را حفظ می‌کند، اکسل شناور برای تولید گشتاور یکسان معمولا باید بزرگ تر از گزینه های دیگر باشد. کاربرد اکسل شناور بیشتر در خودروهای شاسی بلند مثل کامیون و همچنین خودروهای سایز متوسط مثل وانت استفاده می شود.
اکسل شناور کامل
اکسل شناور کامل معمولا با کمک دو یاتاقان به صورت کامل در جای خود شناور می شود و همچنین برای انتقال گشتاور محرک نیز بکار می‌رود. این نوع اکسل برای وسایل نقلیه بزرگ و کامیون های سنگین کارایی زیادی دارد.
اکسل سه چهارم شناور
ترنس اکسل سه چهارم شناور ساختار پیچیده تری نسبت به ترنس اکسل شناور کامل دارد و همچنین می توان با اطمینان بیشتری از آن استفاده کرد. این نوع سبب ایجاد تعادل بیشتر در نیروی محرکه جانبی و گشتاور محرک می‌شود و باعث می شود که تراز چرخ ها بیشتر حفظ شود.
علائم خرابی اکسل ماشین
در انواع اکسل خودرو با توجه به هزینه های زیاد تعمیر، دغدغه بسیاری از رانندگان این است که اکسل ماشین چطور خراب می شود و ما چگونه می توانیم از آن پیشگیری کنیم. یکی از بهترین راه های پیشگیری که بتوانیم مانع از آسیب بیشتر خودرو شویم، شناخت دقیق علائم خرابی اکسل ماشین است. می خواهیم در ادامه متن به علائم خرابی اکسل خودرو بپردازیم که عبارت اند از:
- زاویه دار شدن چرخ های عقب خودرو
- لرزش خودرو و فرمان در حال رانندگی
- شنیدن متعدد صدا از عقب خودرو
- تنظیم نبودن فرمان در اثر ضربه
- پارگی و پوسیدگی بوش اکسل عقب
- شکستن محفظه نگهدارنده گریس و نشت آن
معمولا رایج ترین نشانه خرابی اکسل عقب ماشین زاویه دار شدن چرخ های عقب خودرو است. اگر هرکدام از این علائم را در انواع اکسل خودرو مشاهده کردید در اولین فرصت ممکن به یک مرکز تعمیرات مراجعه کنید. از مطالب و مفاهیم جالب خودرویی بخوانید: ۴ علت دود سیاه بیش از حد از اگزوز در موتورهای دیزلی
اگر در عملکرد انواع اکسل خودرو اختلال مشاهده کردید، می تواند هشداری برای شما باشد بشمار بیاید به دلیل اینکه این خرابی در بعضی موارد نشانه تعویض این قطعه است، در نتیجه می‌توان اکسل خودرو را یک قطعه مصرفی دانست. راننداگان معمولا در هنگام خرید اکسل ماشین به دلیل وجود تنوع زیاد و نداشتن دانش کافی دچار تردید و گمراهی می شوند با مطالعه این مطلب رانندگان و اشخاص دغدغ مند در این حوزه می توانند خرید مطمئنی و با کیفیتی داشته باشند.
