خودروسازان برای گرانی خودرو از دیوار احتکار بالا می روند!
در چند هفته گذشته، گزارش‌های مکرری درباره تفاوت بین تولید و عرضه محصولات شرکت‌های ایران خودرو و سایپا منتشر شدند. این گزارش‌ها با تأکید بر این موضوع بودند که این خودروسازان عمداً تعداد خودروهای عرضه شده را کاهش داده‌اند. تصاویری نیز از پارکینگ‌های این شرکت‌ها منتشر شد که نشان می‌دهد تعداد چشمگیری از خودروهای کامل در این پارکینگ‌ها موجود هستند و اما هیچ تلاشی برای تحویل آنها به مردم انجام نشده است.
شرکت‌های خودروساز در ابتدا ادعا کردند که به دلیل عدم دریافت تأییدیه‌های لازم، مجبور به نگه‌داشتن خودروها بودند و توپ روبه زمین راهور و سازمان ملی استاندارد انداختند. اما هم راهور و هم سازمان ملی استاندارد ایران این ادعا را رد کردند و اعلام کردند که تمام درخواست‌های خودروسازان با فوریت بررسی می‌شوند. همچنین بررسی‌ها نشان داد که تمامی خودروها مجوز استاندارد را با موفقیت اخذ کرده‌اند.
در این میان، یک اتفاق دیگر نیز توسط خودروسازان روی داده است. برخی خودروها عمداً با نقص در قطعات وارد پارکینگ می‌شوند تا در صورت بازرسی، خودروسازان بتوانند نقص قطعه را بهانه کنند و عدم عرضه خودرو را توجیح نمایند. همچنین سازمان تعزیرات حکومتی نیز به این موضوع اشاره کرده است.
محمدعلی اسفنانی، سخنگوی سازمان تعزیرات با اشاره به ترفند خودروسازان برای عدم تحویل خودروها به مردم، اظهار داشت: “در یک مورد، رقم بسیار بالایی از خودروها را ناقص دیدم که هر کدام از آنها یک قطعه متفاوت داشتند، که نشان می‌دهد فضایی را برای ایجاد توجیه برای عدم تحویل خودرو به مردم ایجاد کردند. اگر بنا باشد یکی دو قطعه کم باشد، تمام خودروهای توقیفی باید در زمره همان قطعات ناقص باشند. اما تنوع در نقص قطعات نشان می‌دهد که خودروسازان قصد دارند خودروها را نگه دارند تا پس از افزایش قیمت آنها را به بازار عرضه کنند. جالب آنکه در گزارش‌های خود، خودروسازان عنوان کردند که با تدابیر خودشان شرایطی را فراهم آوردند تا دیگر خودروهای ناقص قطعه تولید نشوند و همه خودروها تجاری‌سازی شوند.”
جو اولیه افزایش قیمت خودرو با ایران خودرو بود!
در این زمینه، احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان، با اشاره به درخواست افزایش قیمت از دو شرکت ایران‌خودرو و سایپا اعلام کرده است که حدود یک ماه پیش این درخواست را به سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان ارائه دادند. تا زمان تنظیم این گزارش، ایران‌خودرو هیچ پاسخی در خصوص احتکار خودرو ارائه نکرده است و تنها به این جمله بسنده کرده است که این موضوع جوسازی رسانه‌ای است و این مجموعه هیچ ودرویی احتکار نکرده است.
او اظهار داشت: بر اساس محاسبات انجام شده و مدارک ارائه شده توسط شرکت‌های خودروساز داخلی (ایران‌خودرو و سایپا)، هزینه‌های تولید و مواد اولیه خودروسازان داخلی مشمول ۳۵ تا ۳۸ درصد افزایش یافته است. بنابراین، لازم است محصولات این خودروسازان نسبت به قیمت تمام شده خودرو در اردیبهشت افزایش یابد. به طور قطع، عدم افزایش قیمت خودرو به میزان افزایش هزینه‌ها، می‌تواند به زیان سهامداران خودرو منجر شود.
به گفته دبیر انجمن خودروسازان، عدم افزایش قیمت خودرو متناسب با افزایش هزینه‌ها، منجر به نابودی صنعت خودرو می‌شود. زیرا در این شرایط، بدهی خودروسازان به قطعه‌سازان همواره در حال افزایش است. در نتیجه، توان تولید و عرضه قطعه‌سازان مستقیما تحت تأثیر قرار می‌گیرد و این موضوع باعث کاهش تولید خودرو می‌شود. بخش عمده مواد اولیه مورد نیاز برای تولید خودرو از بورس کالا خریداری می‌شود و قیمت این محصولات در بورس کالا در حال افزایش است. با این حال، اجازه افزایش قیمت خودرو به عنوان محصول نهایی داده نمی‌شود.
با تاکید دبیر انجمن خودروسازان، غیرقابل انکار است که قیمت مواد اولیه برای تولید خودروها در دوره‌ی زمانی از سال ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۲ حدود ۳۸ برابر افزایش یافته است. به وضوح، قیمت محصولات فولادی که برای تولید خودروها استفاده می‌شود، در همین مدت ۴۵ برابر افزایش داشته است. همچنین، قیمت این محصولات از سال گذشته تا کنون حدود ۷۰ درصد افزایش یافته است. با این حال، در طی ده سال اخیر، قیمت خودروها به نهایت ۱۳ برابر افزایش یافته است. این مسائل، در نتیجه تعیین قیمت‌های دستوری توسط خودروسازان، به وضوح به تضرر آنها منجر شده و به علت این مسائل، ایران‌خودرو تنها در سه ماهه ابتدای امسال ۹ هزار میلیارد تومان خسارت دیده است.
او افزود: محصولات ایران‌خودرو و سایپا به طور متوسط ۲ هزار دلار ارزبری دارند. لذا در کنار افزایش قیمت ارز، افزایش قیمت مواد اولیه در قیمت تمام‌شده محصول بسیار اثرگذار است. به گفته نعمت‌بخش دولت باید اجازه دهد خودروسازان به شیوه‌هایی که خودشان در نظر دارند، خودرو عرضه کنند تا در اثر رقابت بین آنها خریداران خودرو نیز منتفع شوند.
طبق آمار کدال بورس، ایران‌خودرو از ابتدای سال مالی تا ۳۱ شهریور ۱۴۰۲ تعداد ۱۰۵۲۸ دستگاه هایما تولید کرده و ۷۶۵۵ دستگاه آن را فروخته است، به عبارتی، در حالی که در همین مدت حدود ۷۳ درصد هایماهای تولیدی به بازار عرضه شد، در شهریور‌ماه امسال فقط ۱۲ درصد از هایماهای تولید شده در این ماه، به بازار عرضه شده است. این در حالی است که ایران خودرو از ابتدای سال مالی تا ۳۱ شهریور ۱۴۰۱، تعداد ۶۵۷۰ دستگاه هایما تولید کرده و ۶۰۰۹ دستگاه (بیش از ۹۱ درصد) آن را تحویل داده بود.
قدم های کوچک خودروسازان برای عرضه افزایش قیمت را به دنبال دارد….
با عرضه قطره‌چکانی خودروسازان، قیمت بازار خودرو روند افزایشی به خود می‌گیرد. به نظر می‌رسد دو شرکت ایران خودرو و سایپا با کاهش عرضه محصولات خود به دنبال گرانی قیمت خودرو در بازار هستند. این افزایش در قیمت‌ها می‌تواند شرایط بهتری را برای خودروسازان فراهم کند تا با افزایش ۳۸ درصدی قیمت‌ها موافقت کنند. اگر بازار آرام و قیمت‌ها نوسانی نداشته باشد، شورای رقابت با گرانی خودرو موافقت نخواهد کرد و این موضوع برای خودروسازان کار را سخت خواهد کرد. بنابراین، خودروسازان برای رسیدن به افزایش قیمت، آماده هر تدبیری هستند. این شامل زیر سؤال بردن ماهیت شورای رقابت، احتکار خودرو، تولید خودروهای ناقص و حتی پرداخت وجه یا به اصطلاح پول پاشی می‌شود.
