بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۲، دولت درآمدی معادل ۱۲۶۰ هزار میلیارد ریالی مالیات بر واردات در نظر گرفت، بخشی که باید هنگام ورود خودرو به کشور پرداخت شود. در عین حال مرکز پژوهش های مجلس در گزارش کلی و در صورت بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۲ به موضوع مالیات بر واردات که یکی از آنها مربوط به خودرو است، پرداخته است.
در این گزارش آمده است که «مالیات وارداتی به معنای مجموع ریالی مالیات خارجی دریافتی از کالاهای وارداتی در بودجه سنواتی است که معمولاً نوعی مالیات خارجی برای خودروهای سواری است».
در ۶ سال گذشته سهم مالیات بر واردات از مالیات های غیرمستقیم (مالیات بر کالا، خدمات و کلیه مالیات های وارداتی) از ۲۱ درصد به ۳۷ درصد بوده است در حالی که در لایحه قانون ۱۴۰۲ این سهم ۳۴ درصد برآورد شده است. با توجه به ممنوعیت واردات خودرو از خرداد ۱۳۹۷ تا خرداد امسال، دولت به جز برخی از سال گذشته (۱۳۹۷) درآمد اضافی از مالیات واردات خودرو ندارد. اکنون با توجه به آزادسازی واردات، بخشی از درآمد مالیات غیرمستقیم محل واردات خودرو در سال آینده تامین می شود.
بر اساس آنچه در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ اعلام شد، ارزش دلاری فروش خودرو دو میلیارد دلار در نظر گرفته شده است. در این مورد مرکز پژوهش های شورای اسلامی واردات خودرو را سه چهارم پیش بینی کرد که در هر سه نرخ واردات ثابت (دو میلیارد دلار) را در نظر گرفتند اما برخی متغیرها متفاوت است.
از سوی دیگر در واردات خودرو نیز میانگین نرخ ارز برای سال آینده به ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان می رسد در حالی که نرخ آزاد دلار به ۴۵ هزار تومان رسیده است. این در حالی است که طبق پیش بینی های دولت، دریافتی مالیات واردات خودرو در سال آینده کمتر از ۳۲ میلیارد تومان (به طور دقیق تر، ۳۱ و ۳۵۰ میلیارد تومان) خواهد بود.
همچنین نرخ مبادله ای بر اساس حق ورودی به جای ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان (در سناریوی اول) ۲۶ هزار تومان است که ناشی از برنامه ها و اقدامات دولت برای تثبیت نرخ است.
در سناریوی دوم، مجلس با توجه به اینکه دولت می خواهد سیاست ثبات نرخ ارز را دنبال کند، نرخ پایه را کاهش داد. بر اساس این تغییرات، مرکز پژوهش های مجلس پیش بینی کرد که درآمد حاصل از واردات خودرو در سال آینده ۳۱ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان باشد.
بر اساس پیش بینی یک میلیون و ۲۶۰ هزار میلیاردی دولت از درآمد مالیاتی واردات در سال آینده، سهم واردات خودرو از این رقم در سناریوی دوم حدود ۲۵ درصد خواهد بود.
مرکز پژوهش های مجلس در نهایت وضعیتی به اصطلاح واقعی را در نظر گرفت که قیمت خودروهای وارداتی ثابت (دو میلیارد دلار) در نظر گرفته شود، اما عوامل دیگر تغییر کرده است. در این حالت میانگین نرخ عوارض ۳۵ درصد و نرخ پایه ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان است.
در حال واردات خودرو در چه وضعیتی است؟
اما موضوعی که این روزها ذهن مردم را به خود مشغول کرده وضعیت واردات خودرو به کشور است. بر اساس تعهد وزارت صنعت، معدن و تجارت تا پایان سال ۱۰۰ هزار دستگاه خودروی خارجی باید وارد کشور شود. این وزارتخانه همچنین وعده داده است که تا پایان بهار آینده ۱۰۰۰۰۰ خودرو دیگر وارد کشور خواهد شد.
به عنوان مثال اخیراً مدیرعامل سایبا به چین سفر کرده و با شرکت های چینی برای واردات خودرو از این کشور مذاکره کرده است. همانطور که اعلام شد، سایبا در ابتدا خودروهای چانگان را وارد کشور کرده و به مونتاژ آنها ادامه خواهد داد.
حال باید منتظر ماند و دید که آیا دستاورد سفر محمدعلی تیموری به سرزمین اژدها، ورود خودروهای چینی وارداتی قبل از سال نو خواهد بود یا خیر.
در ابتدا کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی که در روند بررسی لایجه بودجه ۱۴۰۲ رای به آزادی واردات خودروهای دست دوم به کشور داشتند که این مصوبه در ابتدا موضوع جدی نبود و بعد با توجه به مصوبه کمیسیون تلفیق بودجه طبق آزادسازی خودروهای کارکرده و دست دوم، کمی موضوع جدی تر شد.
