کاسبی جدید برخی افراد با خرید سهم بیشتر از خودروهای وارداتی
با باز شدن سامانه یکپارچه برای خودروهای وارداتی، برخی افراد به دنبال افزایش سهم خود از بازار خودروهای خارجی هستند. آگهی‌هایی حتی در فضای مجازی منتشر شده‌اند که نشان می‌دهند خریداران می‌توانند با پرداخت حداقل ۲۰۰ میلیون تومان به بالا بر اساس نوع خودرو، سهم خود از خودروهای وارداتی را افزایش دهند. که این نشان دهنده کاسبی جدید برخی افراد با خرید سهم بیشتر از خودروهای وارداتی می باشد.
اما خرید خودروهای وارداتی می‌تواند چالش‌هایی را برای مشتریان به وجود آورد، به خصوص در زمینه خدمات پس از فروش. در این زمینه، دو مسأله مهم وجود دارد. اولین مسأله این است که خودروهای وارداتی اغلب از نظر تکنولوژی به‌روزتر هستند، اما نمایندگی‌های شرکت‌های واردکننده خودرو ممکن است نتوانند به بهترین شکل در رفع عیوب خودروها اقدام کنند. به عبارت دیگر، احتمال وجود مشکلات فنی در خودروهای خارجی وجود دارد و در صورت وقوع چنین مشکلاتی، ممکن است خودرو برای مدت طولانی در نمایندگی باقی بماند و مشتری نیاز به تعمیر و خدمات پس از فروش داشته باشد.
مقوله دوم که باید مورد توجه قرار گیرد، تعداد نمایندگی‌ها است؛ شرکت‌های تولیدکننده و مونتاژکننده خودروها به طور کلی وضعیت بهتری در ارائه خدمات پس از فروش به مشتریان خود دارند. اما برخی از شرکت‌های واردکننده خودرو در خیلی از شهرهای کشور حتی یک نمایندگی هم برای ارائه خدمات گارانتی ندارند. به همین دلیل، اگر کسی خودروی این شرکت‌ها را خریداری کند، برای دریافت خدمات باید کیلومترها حرکت کند یا با خودروبر خودرو خود را جابه‌جا کند تا بتواند خدمات مورد نیاز خود را دریافت کند.
از آنجا که عباس علی آبادی، وزیر صنعت، معدن و تجارت، اعلام کرده است که واردات خودرو برای رفع ناترازی انجام می‌شود، تا زمانی که ناترازی در این حوزه‌ها وجود داشته باشد، واردات اقدام درستی است. این بیان نشان می‌دهد که واردات خودرو ادامه دار خواهد بود. بنابراین، برای جلوگیری از اسیر شدن مردم در خودروهای وارداتی و جلوگیری از شکست پروژه واردات خودرو، باید در مورد خدمات پس از فروش نیز توجه ویژه‌ای داشته شود.
در آیین‌نامه واردات خودروهای نو که توسط معاون اول رئیس جمهور ابلاغ شده است، تأییدیه تأمین قطعات یدکی و ارائه خدمات پس از فروش و سایر ضوابط فنی مربوط از وزارت صمت و رعایت ماده ۱۰ اصلاحی قانون ساماندهی صنعت خودرو مصوب ۱۴۰۱ مورد نیاز است. این آیین‌نامه تصریح می‌کند که صدور ثبت سفارش خودرو برای واردات توسط اشخاص حقیقی و حقوقی، به اخذ تأییدیه تأمین قطعات یدکی و ارائه خدمات پس از فروش و رعایت سایر ضوابط فنی ارتباطی با وزارت صمت و انطباق با ماده ۱۰ اصلاحی قانون ساماندهی صنعت خودرو مصوب ۱۴۰۱ وابسته است.
به گفته بعضی از منایع خبری خودرو از جمله نکات مهم در مورد واردات خودرو؛ مساله خدمات بعد از فروش و نمایندگی در شهرهای متفاوت می باشد که شرایط نامطلوب بعضی از واردکنندگان را نشان می دهد. به عنوان مثال: شرکت راساموتور خامورمیانه، یکی از واردکننده های محصولات GAC می باشد که تنها دو نمایندگی در کشور داشته و شرکت دیار خودرو نیز تنها ۵ نمایندگی و نامی خودرو نیز در کل کشور تنها ۶ نمایندگی دارد.
با توجه به آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان خودرو، هر شخص حقیقی یا حقوقی که به طور مستقیم یا از طریق واسطه‌های فروش، به فروش خودروهای نو ساخت داخل کشور یا وارداتی می‌پردازد، موظف است مجموعه‌ای از خدمات تعمیرات، تأمین و تعویض قطعات و پشتیبانی را در اختیار مصرف‌کننده قرار دهد. این خدمات باید در یک دوره زمانی مشخص، که مطابق ماده ۱۵ آیین‌نامه تعیین شده است و مدت زمان تعهد خدمات شامل تعمیرات و تأمین قطعات، ۱۰ سال پس از فروش آخرین دستگاه خودرو از همان نشان تجاری و نوع خودرو، توسط عرضه‌کننده است، ارائه شود. این خدمات به صورت رایگان ارائه می‌شود و عرضه‌کننده باید اجرتی از مصرف‌کننده دریافت نکند.
یکی از نکات مهم در مورد خدمات پس از فروش، ماده ۲۱ آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان خودرو است که بر اساس آن، عرضه‌کننده در طول دوره تعهد موظف است از طریق واسطه‌هایی که دارای مجوز ارائه خدمات پس از فروش یا نمایندگی رسمی هستند، خودروهای خود را پذیرفته و خدمات لازم را برای آنها فراهم کند. این شامل تمامی خودروهای تحت مسئولیت خود و همچنین خودروهای مشابه وارداتی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی بدون نمایندگی رسمی می‌شود. بر طبق این ماده، شرکت‌های واردکننده خودروها اگر قادر به ارائه خدمات پس از فروش نباشند، باید از سایر مجموعه‌ها کمک بگیرند و نمی‌توانند خودروها را بدون ارائه گارانتی و خدمات پس از فروش وارد کشور کنند؛ اما این مسئله نیز ممکن است با ابهاماتی همراه باشد زیرا بعضی از شرکت‌های سومی نیز ممکن است در ارائه خدمات پس از فروش تعلل کنند.
حسین رنجبر، یکی از فعالان بازار خودرو، در گفتگویی اظهار داشت که کیفیت خودروهای وارداتی در مقایسه با خودروهای تولید داخل، بسیار بهتر است. او افزود: در حال حاضر خودروهای وارداتی در بازار عرضه می‌شود که از عمر بیش از ۱۵ سال نیز گذشته‌اند و هزینه نگهداری آنها به غیر از مصرف بنزین، تعویض لاستیک، روغن و لنت نیست. به عبارت دیگر، تمرکز بر خدمات پس از فروش برای خودروهای وارداتی، اهمیت کمتری دارد. او بیان کرد که مشکلاتی در بخش‌های مختلف خودروهای داخلی وجود دارد، از موتور تا فرمان. این امر باعث می‌شود که گارانتی برای خودروهای داخلی اهمیت بیشتری داشته باشد. اما در مورد خودروهای وارداتی، با ایجاد تعمیرگاه‌های کوچک و زنجیره‌ای، می‌توان خدمات پس از فروش را در سراسر کشور فراهم کرد.
او اظهار داشت: با توجه به تقاضای بالای بازار برای خودروهای وارداتی، حتی اگر گارانتی محدود باشد، همچنان مشتری برای این خودروها وجود دارد. اما این موضوع نباید به عنوان یک دلیل برای سوءاستفاده شرکت‌های واردکننده خودروها مورد استفاده قرار گیرد؛ این شرکت‌ها موظف به ارائه خدمات پس از فروش هستند.
رنجبر تصریح کرد: برای حل مسائل مربوط به خدمات پس از فروش خودروهای وارداتی، لازم است که سازمان‌های مربوطه در این زمینه دخالت کنند و اطمینان حاصل شود که واردکنندگان خودرو به تعهدات خود در قبال خدمات پس از فروش پایبند هستند.
