گزارشی کوتاه از روند فعالیت سایپا
در روزهای اخیر، محمدعلی تیموری، مدیرعامل گروه سایپا، از مسئولیت خود برکنار شد. گزارش‌های روند فعالیت سایپا نشان می‌دهد کاهش تولید شرکت و عدم دستیابی به برنامه‌های مورد انتظار او، به دلیل این برکناری بوده است. اطلاعات نشان می‌دهد که مدیرعامل خارج شده قبل از این برکناری، وعده داده بود تا پایان سال جاری ۸۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید شود. اما تا پایان ۱۱ ماهه سال، تنها حدود ۴۴۳ هزار دستگاه خودرو تولید شده است. حتی اگر تولید در ماه‌های پایانی سال افزایش یابد، باز هم تفاوت ۳۰۰ هزار دستگاهی با برنامه‌های اعلامی مدیرعامل قبلی باقی خواهد ماند.
در اینده، هر چند مدیرعامل گروه ایران‌خودرو هنوز در سمت خود باقی‌مانده است، اما تولید این گروه در ۱۱ ماهه امسال نسبت به دوره مشابه سال گذشته ۱٫۵ درصد کاهش داشته است. این کاهش باعث ایجاد فاصله‌ای حدود ۲۳۵ هزار دستگاهی بین تولید فعلی و برنامه اعلام شده برای سال جاری شده است. با توجه به افزایش تولید در ماه آخر سال، احتمالاً شکاف ۲۶ درصدی بین برنامه ریزی و عملکرد واقعی گروه رخ خواهد داد.
در بخش فروش، تحلیل‌ها نشان می‌دهد که فروش خودروسازان دولتی در ۱۱ ماهه امسال نسبت به دوره مشابه سال گذشته با یک کاهش ۱۱ تا ۱۲ درصدی روبه‌رو بوده است.
با توجه به توالی رویدادهای اخیر، به نظر می‌رسد که چالش‌های مواجهه‌کننده خودروسازان از گذشته بیشتر شده و مسائل آنها روز به روز عمیق‌تر می‌شود. این موضوع ناشی از تأثیرات منفی سیاست‌گذاری دولت است که شامل قیمت‌گذاری دستوری، مدیریت و راهبری نادرست، هزینه‌های تحمیلی و سایر مسائل می‌شود. به عبارت دیگر، خودروسازان به دلیل سیاست‌های دولتی (که توسط چندین دولت متوالی تدوین شده‌اند) با زیان تولید و فروش خودرو مواجه شده‌اند، که این امر مانع از توسعه، انگیزه و خلاقیت برای افزایش تولید و عرضه خودروها می‌شود.
این گزارش حاکی از آن است که میزان تولید گروه سایپا، که شامل شرکت‌های سایپا، پارس خودرو، زامیاد و سایپا دیزل می‌شود، در ۱۱ ماهه امسال به نزدیکی ۴۴۳ هزار دستگاه خودرو رسیده است، که نسبت به مدت مشابه سال گذشته تقریبا یک درصد رشد داشته است. این در حالی است که در تاریخ ۱۶ فروردین ۱۴۰۲، محمدعلی تیموری، مدیرعامل وقت سایپا، در جلسه مدیران این گروه خودروسازی اعلام کرده بود که برنامه اصلی در سال جدید، تحویل به‌موقع خودروها به مشتریان است و هدف‌گذاری انجام شده این است که در سال جاری ۸۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید و تحویل داده شود. وی اظهار داشته بود که این هدف، به دلیل توانایی تولید روزانه بین ۲۱۰۰ تا ۲۲۰۰ دستگاه خودرو در ۶ ماهه دوم سال گذشته، قابل‌دستیابی است.
به گفته مدیرعامل سایپا، در تاریخ ۱۴ فروردین ماه، ۱۴۰۰ دستگاه خودرو تولید شده است که نشان‌دهنده رسیدن به اهداف تولید و روند فعالیت سایپا است. او اعلام کرد که هدف‌گذاری این است که در نیمه اول سال، روزانه ۲۲۰۰ دستگاه خودرو و در نیمه دوم سال، حداقل ۲۵۰۰ دستگاه خودرو تولید کنند. مدیرعامل سایپا بیان کرد که حدود ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو از تولید عقب هستند، اما این مشکل از طریق مونتاژ قابل حل است. وی در خصوص افزایش تولید خودروها اظهار داشت که با تنظیم‌گیری بازار خودرو به شرایط بهتر، امکان خرید محصولات سایپا برای مردم را به آرامش بخشیده است. همچنین، اقدامات متعددی برای مهار تورم و جلوگیری از رشد قیمت انجام شده است، از جمله کاهش قیمت خرید قطعات خارجی. در سال ۱۴۰۱، خرید قطعات خارجی به خصوص در بخش‌های گیربکس و الکترونیکی، منجر به کاهش قیمت خرید قطعات خارجی به میزان ۳ هزار میلیارد تومان شده است.
به اعتقاد برخی، تولید ۱۱ ماهه گروه سایپا با برنامه اعلامی محمدعلی تیموری، مدیرعامل برکنار‌شده، از هم گسسته است. بر اساس آمارها، تولید ماهانه در ماه بهمن امسال به ۴۷ هزار دستگاه رسیده است که در صورت ادامه این روند، جمعاً تولید این گروه در سال ۱۴۰۲ به ۵۰۰ هزار دستگاه خواهد رسید. این اعداد نشان می‌دهند که تیموری از شرایط داخلی صنعت خودروسازی سایپا و شرایط اقتصاد کلان دور شده و عملکرد تولید خودروسازی را نادیده گرفته است.
مشکلات تولیدی در گروه‌های صنعتی ایران خودرو و سایپا، با نقشه راه‌هایی که تدوین شده بودند، به شدت متفاوت است. در سایپا، تولید فعلی بسیار دور از آنچه مدیرعامل پیش‌بینی می‌کرد و حتی از اهداف تعیین شده کمتر است. در ایران خودرو نیز مشکلاتی وجود دارد؛ این شرکت برای تولید ۷۳۰ هزار دستگاه خودرو در سال جاری برنامه‌ریزی کرده بود، اما تا کنون فاصله زیادی از این هدف را داشته است. این مسائل باعث شده که تولید مکانیکی این گروه تا پایان ۱۱ ماهه به ۴۹۵ هزار دستگاه برسد که باعث کاهش ۱٫۵ درصدی نسبت به سال گذشته شده است و همچنین فاصله ۲۳۵ هزار دستگاهی با برنامه امسال دارد. در صورتی که تولید اسفندماه مانند ماه بهمن، که به ۴۷ هزار دستگاه می‌رسد، تولید گروه تا پایان سال به ۵۴۳ هزار دستگاه خواهد رسید که فاصله ۲۶ درصدی با هدف‌گذاری امسال را نشان می‌دهد.
