دلایل افزایش قیمت خودرو با وجود افزایش تولید

در آن زمان دلالان بازار از تمام ابزار خود برای برهم زدن بازار خودرو و افزایش رغبت مردم برای خرید خودرو استفاده کردند که البته تا حدودی موفق هم شدند، زیرا برخی معتقد بودند افزایش قیمت خودروها همچنان ادامه دار خواهد بود. اگرچه دولت از ابتدای سال جاری با افزایش قیمت خودرو مخالفت کرده، اما خودروسازان را مجبور به افزایش تولید برای کنترل قیمت ها کرده است.

یکی دیگر از عواملی که بر بازار خودرو تاثیر مستقیم دارد نرخ ارز است. از آنجایی که کشور در تحریم است و اکنون برخی کشورها با ایجاد انواع محدودیت ها سعی در تضعیف اقتصاد ایران دارند، طبیعی است که قیمت ارز در حال افزایش است. اما این شرایطی است که صادرات ایران به کشورهای مختلف و به ویژه بازارهای جدید روز به روز در حال افزایش است. بنابراین کشور با کمبود منابع ارزی مواجه نیست و مهمتر از آن اینکه تا هفته آینده اولین سری خودروهای خارجی با ارزش اقتصادی کمتر از ۲۰ هزار یورو وارد کشور می شود. بنابراین اگر کشور با محاصره مالی مواجه شود، واردات واقعاً اتفاق نخواهد افتاد. وزارت صمت پیش بینی کرد تا پایان سال جاری ۹۰ هزار دستگاه خودرو وارد کشور شود.

اما جنبه دیگری که وزیر صمت دیروز به عنوان دلیل اصلی افزایش قیمت خودرو اعلام کرد، شکست طرح مالیات بر عایدی سرمایه بود. این طرح بیش از ۱۰ سال است که در مجلس است و تنها جنبه های کلی آن در ۱۴ خرداد سال گذشته به تصویب رسیده است. بر اساس این طرح و جزئیات آن در مهلت مقرر تصویب شده است، اگر فردی طلا، ارز، خانه و خودرو خریداری کرده و سپس آنها را بفروشد، باید بخشی از سود حاصل از این معامله را به عنوان مالیات پرداخت کند. بر این اساس طبق اعلام معاونت خودرو، برای نگهداری کمتر از یک سال از انواع خودروها ۳۰ درصد و در صورت نگهداری بیش از یک سال ۱۰ درصد مالیات کمتر اخذ می شود و از سال چهارم به بعد مالیات مربوطه به میزان ۰ درصد محاسبه می شود. این اتفاق باعث خداحافظی بازار با فروشندگان خودرو می شود.

کارشناسان معتقدند کم کاری مجلس در تصویب مالیات بر عایدی سرمایه مشکلات زیادی را در حوزه خودرو، مسکن و ارز ایجاد کرده است. اگر مجلس و به خصوص کمیسیون اقتصادی این موضوع را با سرعت بیشتری تصویب می کرد، افرادی که کاندیدای واقعی خرید خودرو نیستند، خودرو نمی خریدند. آنها گفتند به جای زیر سوال بردن عملکرد وزارت صمت در کنترل بازار خودرو، بهتر است به سوابق کاری آنها نگاهی بیندازید و پروژه ای را که از سال ۹۱ در هرم سبز قرار دارد را تکمیل کنید تا کسی نتواند آن را دریافت کند و از شکاف ایجاد شده بین قیمت کارخانه و بازار برای خرید خودرو سوء استفاده کند.

وزیر صمت با اشاره به اقدامات دولت سیزدهم برای رفع مشکلات صنعت خودرو از افزایش ۳۲ درصدی تحویل خودرو در سال ۱۴۰۱ خبر داد و افزود: تعداد مشتریان تحویل خودرو برای هر دو خودروساز داخلی با افزایش ۱۸۷ هزار دستگاهی افزایش یافت. دو خودروساز بزرگ و مطرح ایرانی، ۳۲ درصد تا اواسط آذرماه سال گذشته ۵۷۷ هزار دستگاه به مشتریان تحویل داده بودند اما امسال این رقم به ۷۶۴ هزار دستگاه افزایش یافته است.
کاهش ۹۱ درصدی تولید خودروهای معیوب در سال ۱۴۰۱ از دیگر مشکلاتی بود که فاطمی امین به آن اشاره کرد. به گفته وزیر صمت، خودروهای ذخیره شده در پارکینگ های خودروسازان در سال ۱۴۰۱ به دلیل نقص قطعات تقریباً به صفر رسید. وزیر صمت از افزایش تولید خودرو در سال جاری و افزایش تولید روزانه خودروسازان نسبت به ماه های گذشته خبر داد.

وی در خصوص واردات نیز به اجرای سریع تشریفات اداری و قانونی اشاره کرد و گفت: مصوبه دولت در شهریور بود که بعداً مورد انتقاد شورای تطبیق مجلس قرار گرفت و دولت مجدداً آن را بازنگری کرد.

فاطمی امین افزود: در سال ۱۳۸۲ که واردات خودرو آزاد شد، واردات خودرو دو سال به طول انجامید اما امسال از زمانی که دولت تصویب کرد، واردات خودرو ۲ ماه طول کشید. طی دو ماه گذشته ۴۰۰ علاقه‌مند برای واردات خودرو اعلام آمادگی کرده‌اند، ۲۷ شرکت واجد شرایط هستند و ۴ شرکت واردات را آغاز کرده‌اند و اولین محموله هفته آینده وارد خواهد شد. با شروع واردات، عرضه افزایش می یابد و عدم تعادل در بازار خودرو کاهش می یابد.

وی درباره بازار خودرو نیز گفت: بین عرضه و تقاضای خودرو فاصله وجود دارد و بازار خودرو به بازار سوداگری تبدیل شده است. در چهار سال گذشته قیمت خودرو در بازار آزاد همواره با قیمت دلار مطابقت داشته است. هر زمان ارز گران شود، خودروها گران می شوند، زیرا بین عرضه و تقاضا فاصله وجود دارد و زمانی که ارز گران می شود، مردم برای حفظ ارزش پول و پیش بینی تورم مورد انتظار، خودرو می خرند. در واقع خودرو وسیله ای برای حفظ پول و ارزش سرمایه گذاری شده است که البته نباید اینطور باشد.

وزیر صمت راه حل کنترل بازار آزاد خودرو را اینگونه توصیف کرد: راه حل اول عرضه خودرو است اما راه حل تکمیلی مالیات بر عایدی سرمایه است که از سوداگری جلوگیری می کند. خوشبختانه طرح مالیات بر سرمایه گذاری در دستور کار مجلس است، این طرح باید قبل از تصویب در مجلس به دولت کمک کند تا بازار سوداگری را کنترل کند.

وی تاکید کرد: افزایش قیمت خودرو در بازار ناشی از تورم نیست، بلکه نتیجه تورم در انتظار افزایش ارز است و اگر تصمیمات خوبی در این زمینه گرفته شود، دولت می تواند این وضعیت را کنترل کند. تسریع در واردات بر بازار آزاد خودرو نیز تاثیر می گذارد.

فاطمی امین تاکید کرد: صنعت خودرو در ابتدای دولت سیزدهم با چالش های اساسی مواجه بود و حل این چالش ها ۴ سال طول کشید و سال گذشته در زمینه کیفیت، فراخوان خودروهای قدیمی و تحویل خودروهای جدید با موفقیت همراه بود. در دو سال اول در مجموع ۱۲ خودرو تحویل داده می شود که در تاریخ صنعت خودروی ایران بی نظیر است. وزیر صمت با تاکید بر اینکه هرگز نگفته است که چالش های حوزه خودرو را یک شبه یا یک ماهه حل می کنم، با اشاره به برنامه ۴ ساله خود، افزایش تولید در فاز اول برنامه های خود است که امسال اتفاق افتاد و حذف قرعه کشی خودرو نیز کار می کند وی چالش قیمت در بازار خودرو را چالشی بیرونی خواند و آنچه را افزایش عرضه و مالیات بر عایدی سرمایه خواند.

نمایندگان مجلس پاسخ وزیر صنعت، معدن و تجارت در خصوص افزایش قیمت خودرو در کشور را قانع کننده ندانستند.
جلال رشیدی کوچی نماینده مردم مرودشت در جلسه افتتاحیه روز گذشته شورای اسلامی در پاسخ به سوالی از سید رضا فاطمی امین وزیر صنعت، معدن و تجارت درباره علت افزایش قیمت ها سوال کرد. با وجود دستورات صریح رئیس جمهور و فشار و مخالفت مجلس، چه خودروهایی تردد می کنند؟ در دستور کار مجلس قرار گرفت. وزیر در پاسخ به سوال نماینده صامت مرودشت، یکی از دلایل اصلی نابرابری در بازار خودرو را عدم تصویب قانون مالیات بر درآمد در مجلس دانست.

در نهایت رشیدی کوچی نماینده مرودشتی از قانع نشدن از پاسخ وزیر خبر داد. بنابراین پاسخ وزیر به رای وکلای مردم گذاشته شد، نمایندگان با ۱۱۰ رای و نه ۱۲۵ رای با پاسخ وزیر موافق نبودند و ۱۰ رای بی طرف از ۲۵۲ رای، وزیر کارت زرد گرفت.